85 lata temu, 17 września 1939 r. nad ranem, Związek Radziecki dokonał zbrojnej napaści na ziemie polskie.  Najazd bez wypowiedzenia wojny był ciosem zadanym Polsce, która od ponad dwóch tygodni broniła się przez agresją ze strony Niemiec. Związek Sowiecki zrealizował w ten sposób zobowiązanie zawarte w pakcie Ribbentrop-Mołotow. Wraz z agresją Sowietów rozpoczął się terror, aresztowania przedstawicieli lokalnych elit. Po raz kolejny w historii rozpoczęły się masowe deportacje w głąb podległego Rosji imperium.

Liczbę deportowanych obywateli polskich szacuje się na kilkaset tysięcy. Polacy zsyłani byli m.in. na Syberię i do Kazachstanu. W latach 1939-1941 miały miejsce cztery duże deportacje. Wielu z zesłanych nie wróciło do Polski. Część poniosła śmierć już podczas transportu, część zmarła z powodu ciężkich warunków życia na nieludzkiej ziemi. Wielu z tych, którzy przeżyli, nigdy nie wróciło do ojczyzny. Ofiary zsyłek w głąb Rosji i Związku Sowieckiego upamiętnił w 2013 r. Sejm RP. W przyjętej przez aklamację uchwale posłowie ustanowili 17 września – rocznicę agresji sowieckiej na Polskę z 1939 roku – Dniem Sybiraka.